tour du lịch Phú Yên - Đầm Ô Loan thuộc địa phận huyện Tuy An, mang thể tích toàn mặt nước là một.570ha, bí quyết tp Tuy Hoà về phía bắc 20 km. Nước trong đầm thuộc loại nước lợ (nước xà hai) do đầm ăn thông ra biển bằng cửa Lễ Thịnh, đưa nước mặn vào đầm mỗi khi thuỷ triều lên; đầm cũng nhận nước ngọt từ sông loại và các con suối nhỏ chung quanh đổ vào. Do thế đất đồi là đất sỏi nhớt bắt buộc mùa mưa làm xói lở, kéo theo lượng phù sa hơi to bồi lắng lòng đầm. bởi thế, lòng đầm chỗ sâu nhất khoảng 6 mét, chỗ cạn, thường là ven bờ, khoảng trên một mét. Riêng phía trên cửa Lễ Thịnh thuộc địa phận An Hải mực nước sâu tới 10 mét.
Tuy vậy, trong khi đứng trên đỉnh đèo Quán Cau, bạn phóng tầm nhìn bao quát khắp cả vùng thì đầm Ô Loan như 1 mặt hồ rộng yên ả được bao bọc bởi những dãy đồi phải chăng thoai thoải có các ruộng mía xanh ngắt…Nhìn từ phía nam, đầm Ô Loan giống như chim phượng hoàng đang xoải cánh, còn trên bản đồ Ô Loan giống con thiên nga đang thong thả bay trên bầu trời cao xanh thăm thẳm.
các đội đua thuyền ưu tú – Ảnh: sưu tầm
Cũng từ đỉnh đèo Quán Cau nhìn xuống, trong khi tầm mắt chạm vào núi Từ Bi với 1 doi đất chảy ra đầm Ô Loan, thì lại thấy đầm trông giống như con chim hạc vừa giang đôi cánh rộng vừa vục đầu xuống đầm uống nước. Núi Từ Bi là 1 nhánh nhỏ của đèo Quán Cau, sở hữu con suối cộng tên Từ Bi, bắt nguồn từ hòn Chồng. Suối chảy ngoằn ngoèo qua các khe núi rồi đổ ra đầm, tạo cần cảnh quan thơ mộng.
Từ mạn Tây Bắc chạy ra tới An Ninh Đông là bãi cát vàng óng, với rừng phi lao chạy dài theo men bờ nước, xưa kia là nơi trú ẩn của các loài chim thú như le le, chàng bè, bồ nông, cò, diệc và rộng rãi nhất là vịt nước. Chúng sinh sống thành từng đàn, bắt cá dưới lòng đầm.
đông đảo du khách đến xem hội – Ảnh: sưu tầm
khi đứng ngắm mặt đầm buổi bình minh, du khách dễ có những tưởng tượng, rằng các dãy đồi phía Đông-Nam như hình dáng con chim khổng lồ đang chuẩn bị chứa cánh bay lên trời cao lộng gió và nắng. Nhưng trong khi hoàng hôn buông xuống, lại thấy cánh chim xoải rộng như đang xoè đậu không tính mặt hồ lăn tăn gợn sóng… Đây chẳng hề là ảo giác mà chỉ vì quanh đầm mang các ghềnh đá nhô xa ra không tính đầm tạo thành các mỏm mới thoạt nhìn mang nhiều hình dạng khác nhau tuỳ theo nhãn quan và tâm trạng mỗi người trong từng thời điểm khác nhau: như mỏm Cây Sanh mang trong lúc như cánh chim vươn cao, lúc nhìn như tà áo lụa xanh bay lất phất trong nắng sớm. có lẽ chính do vậy núi đồi, vị trí của đầm buộc phải rộng rãi tao nhân mặc khách đã không tiếc lời ngợi ca qua nhạc họa thơ văn, mà tiêu biểu là nhà thơ Xuân Diệu khi đứng nhìn mặt đầm đã thốt lên: "Mặt đầm, đôi cánh chim Loan mở". Còn trước ấy khá lâu, thi sĩ Tản Đà đã ghé ngang qua đây và thốt lên rằng: "Lấy chi vui có thu tàn; Phú Câu cước cá, Ô Loan miếng hàu". Dung dị và mộc mạc hơn, trong dân gian còn lưu truyền câu ca dao đánh dấu 1 công đoạn lịch sử hào hùng của người dân ở Phú Yên và riêng của Lê Thành Phương, người anh hùng của quê hương đã ngẩng cao đầu trước lưỡi gươm kẻ thù:
"Ô Loan nước lặng như tờ
Thương người chiến sĩ dựng cờ bắt buộc Vương
Trải bao gối đất nằm sương
một lòng vì nước nêu gương anh hùng."
Trong đầm còn mang các rạng ngầm dưới mặt nước, là nơi để những con hàu bám vào sinh sống, một mẫu hải sản ngon, mát bổ. Đầm Ô Loan mang đa dạng hải sản sinh sống như tôm, cá, ghẹ, cua huỳnh đế, điệp, cá mú… nhưng ngon và nức tiếng nhất vẫn là con sò huyết Ô Loan cơm dày, thịt ngọt và cực kỳ thơm, thơm hơn sò huyết những nơi khác, được khách du lịch trong và ngoại trừ nước đánh giá cực kỳ cao. Trước đây, sò huyết Ô Loan ko chỉ với mặt khắp nơi cả nước mà còn xuất khẩu sang Singapore, Thái Lan…
Dữ dội và quyết liệt – Ảnh: sưu tầm
ngày nay, đầm Ô Loan được Bộ VHTT xếp vào di tích danh thắng cấp quốc gia. Hàng năm, vào ngày mùng 7 tháng Giêng âm lịch, cư dân sống quanh đầm tổ chức lễ hội đua ghe truyền thống, lôi kéo phổ biến đội ghe đua ở những địa phương khác tới tham gia. Trước ấy, ngư dân cũng tổ chức cúng thần, cầu ngư, hò bá trạo…Trong dân gian có nhiều huyền thoại về tên gọi đầm Ô Loan, nhưng gần gũi nhất là câu chuyện về nàng Loan và chim Ô thước đã được truyền tụng từ đời này sang đời khác. Theo lời đề cập của ông Cao Phi Yến một nhân sĩ và là nhà nghiên cứu văn hoá dân gian đề cập lại rằng: Ngày xưa, với nàng tiên trên trời rất xinh đẹp tên nàng Loan, nhưng tính tình hay tinh nghịch. một ngày nọ nàng Loan mượn con chim Ô thước bay xuống trần gian dạo chơi khắp nơi mà chẳng phải quan tâm chim đã mỏi cánh, đói và khát, cần trong khi ngang qua Tuy An, chim không còn đủ sức để bay, cần hạ cánh xuống dãy núi Từ Bi, sau này mượn tên chim Ô thước của nàng Loan ghép chung sở hữu tên nàng, gọi tắt là Ô Loan để đặt tên cho đầm.
Dị bản: Cũng y mang câu chuyện này, nhưng chi tiết được thêm thắt bắt buộc câu chuyện có 1 vài thay đổi: Nàng Loan vốn là tiên nữ trên trời, nàng thích ngao du sơn thuỷ để nhìn ngắm cảnh đẹp sông nước, núi non. một ngày kia, nàng Loan cỡi con chim quạ bay ngang qua đất ở Phú Yên, thấy trên mỏm Cây Sanh sở hữu một chàng bạn trẻ khôi ngô tuấn tú đang cuốc đất khẩn hoang trồng cây lương thực. Nàng cho quạ hạ cánh xuống sắp đó và núp trong bụi cây quan sát. Càng nhìn, lòng nàng càng vương vấn; càng ngắm nàng càng thấy mình không thể rời xa chàng được nữa. Thế là nàng Loan quyết định ở lại cõi hồng trần, xe duyên kết tóc mang chàng thanh niên nọ, ra sức khai phá đất đai, lập cần đất Tuy An và sanh con đẻ chiếc lập thành làng mạc trù phú.
Vượt qua đối thủ – Ảnh: sưu tầm
các truyền thuyết, huyền thoại về 1 vùng đất sẽ khiến tăng thêm sức hấp dẫn và vẻ đẹp của vùng đất ấy, cho cần quanh đầm Ô Loan, những truyền thuyết ko chỉ giới hạn lại ở đây, mà con đem cả sự tích Cao Biền, 1 sự tích sở hữu vẻ hoang đường nhưng được người đân địa phương rộng rãi thế hệ kế tiếp nhau mượn cớ tô vẽ nhằm góp phần điểm xuyết cho Ô Loan thêm hoàn mỹ thơ mộng hơn.
Lễ hội đua thuyền đầm Ô Loan Tuy An thường được tổ chức vào dịp 7/1 tết. Đây là nét đẹp văn hóa sở hữu tính sinh hoạt tập thể của người dân vùng sông nước huyện Tuy An mang mong muốn cầu cho một năm trời im, sóng lặng, khai thác được đa dạng tôm, cá, hải sản.
Niềm vui chiến thắng – Ảnh: sưu tầm
Nét đẹp văn hóa có tính sinh hoạt tập thể của người dân vùng sông nước huyện Tuy An mang mong muốn cầu cho một năm trời im, sóng lặng, khai thác được phổ biến tôm, cá, hải sản. Hàng năm cứ tới dịp tết tới xuân về nhân dân Tuy An lại náo nức phấn khởi chuẩn bị cho ngày hội lớn của quê hương mình.
Chị em cũng chẳng hề thua kém – Ảnh: sưu tầm
Lễ hội "đua thuyền truyền thống Đầm Ô Loan" đã với từ trước ngày giải phóng tới nay được tổ chức ngay trên danh thắng quốc gia là nét đẹp truyền thống của cộng đồng dân cư những xã của huyện Tuy An sống ven đầm.
ngoại trừ đua thuyền ra vẫn còn nhiều tiết mục khác – Ảnh: sưu tầm
không tính phần nghi lễ, hội Đua thuyền truyền thống Đầm Ô Loan, đã lôi kéo 210 chuyển động viên nam, nữ của 11 xã, thị trấn về tham gia và tranh tài 04 nội dung thể thao gồm đua thuyền rồng nam, thuyền chài 04 người, sõng lưới 02 người (nam, nữ) và sõng chống sào. Đây là hoạt động chính của lễ hội, thể hiện tính đoàn kết, sức khỏe dẻo dai, mạnh mẽ của giới trẻ, thanh nữ để lao động, đem lại thuận tiện cho gia đình và xã hội.
Sò huyết đầm Ô Loan là món đặc sản ngon tuyệt nức tiếng tại Phú Yên. Trong tour du lịch Phú Yên tới vùng đất tuyệt đẹp này, ví như được thưởng thức món sò huyết đầm Ô Loan hẳn các bạn sẽ ko khỏi mê mẩn và nhớ mãi hương vị đậm đà đặc thù này !
Về miền đất tại Phú Yên có hai món bạn nhất định không thể bỏ qua là mắt cá ngừ đại dương và sò huyết đầm Ô Loan. Trong đó, món sò huyết nơi đây hiếm chỗ nào có thể sánh bằng. Đầm Ô Loan thuộc huyện Tuy An, tỉnh tại Phú Yên.
